Konteknieperi-j
Konteknieperi-j
Janmac-blog
kontenknieperi-j
Wat is now nog mooier dan op assekruuskes-woensdag naor ‘t Limburgse te ri-jen um ‘s te kieken hoe de inwoners door hun wonden lekken as ze zich massaal an’t ontkateren zun? Carnaval is bepaold niet mien grootste liefhebberi-j, ik was wel hatstikke beni-jd naor de ‘day after’.
‘t Vri-jreizenkaatje van onze Nationale Spoorwaegen was vandaag nog net geldeg en dus stappen ik al om effen aover negenen in Dörkum in de trein den mien aover Nimwaegen zol vevoeren naor Venlo, de stad van de bekende Zoepkoel. Jocus, de stadsvereneging, is de oldste nog bestaonde carnavalsvereneging van Nederland. Bi-j ‘n paar reizegers vanuut Nimwaegen wazzen aoverdudelek sporen van de afgelopen dagen te zien. Zi-j hadden, a’j kiek naor hun letterlek vezaopen uterlek, ‘t vleisfees in de studentenstad gevierd. Messchien vergisten zi-j zich in de daotum en wazzen ze zelfs van plan vandaag wieter te gaon met hun deur alcohol gestuurde liefhebberi-j.
Bi-j de uutgang van mien endstation kwam een verschraolde bierloch van de veurbi-je dagen mien al haeveg integen. Op de trappen naor ‘t stationsplein zatten wat jongeluj van wie niet helemaol dudelek was of ze dóór de kolde nach hadden deurgebrach of dat ze van plan wazzen vandaag nog naor huus te reizen um slaop in te halen. Ze wazzen wel alderbastend stil.
Aover ‘t stationsplein gong ‘t richting Limburgs Museum en nao de Kölse Poort kwam ik op de Parade. Op de mark lek ‘t wel of ‘t Russische leger door had huusgehollen: wat ‘n smeerzakkeri-j!
Ik beslaot naor de Joriskerk an de gelieknamege straot te gaon. Door vewachtten ik heupen geleuvegen die, veurzien van ‘t bezwerende assekruusken, töt inkeer probeerden te kommen. In ‘t Van Bommel en Van Dam-museum was ik nog nooit eerder gewes, maor dat liet ik links liggen. De aandach van vandaag dienen zich alleneg te richten op de excrementen van carnavaleske vrolekheid. Ok bi-j de Sint-Martinus an de – i-j raojt ‘t al – Martinusstraot wazzen de straotvaegers of hoe die schoonmaakleu zich hier numen, druk an de geng en ‘n vuulniswagen draejen behendeg deur de bergen feesafval. Jammer genog wier ok hier ‘t straotbeeld niet deur assekruuskes bepaold. ‘n Paar, ik haop nuchtere, techneuten stonnen baoven op hoogwarkers ‘n lichinstallatie af te braeken en ‘t maotschappelek vekeer lek weer ‘n betjen op gang te kommen.
Door trok een drogisteri-j mien aandach vanwaege ‘t grote aantal vrouwleu dat met ‘n zwore kater buten heur beurt ston af te wachten. Beni-jd naor de handel die, ‘t lek haos veur niks, aover de teunbank gong, blef ik ‘n helen hot staon. Toen de drukte nauweleks minder wier, beslaot ik wat jongeleu an te spraeken die zich net naor buten hadden wetten te wostelen. Zi-j zeien niet dat artikel te hemmen gekoch woor de ri-j buten um velaegen zat. Wel konnen ze mien inlichten aover ‘t hoe en weurum van dizze drukte. De dames buten kwammen veur ‘Bil’. Now mo’j wel effen goed laezen: ze gongen niet van, maar kwammen veur! Mien wed wieters dudelek gemaak dat ‘t gin keerl was maor grei um op ow eigen kont te smeren...
Umdat ik ‘t wondermiddel met mien eigen ogen wol zien, haostten ik mien naor ‘t Kruidvat woor ik ‘n sträötje trug langs was gekommen. Jammer genog hadden ze dat smeergrei door niet in ‘t assortement. Kruidvat vekuch namelek aoveral in Nederland de eigeste artikelen, ‘niet verrassend wel altied veurdeleg’, niewoor?
‘t Deerntjen in de winkel vetellen mien met schorre, maor aoverdudelek Limburgse tongval dat ‘t dit joor wel ommundeg slim was wat de vraog naor ‘Bil’ angeet.
As jullie venemstege verslaggever en präötjesmaker liet ik mien uutvoereg bi-jpraoten aover de veur mien en veur völ Achterhoekers hatstikke vremde pötjes met grei. ‘n Cosmeticafabrikant blek te hemmen ingehäök op de grote vraog naor camouflagemiddelen die de gevolgen van – i-j raojt ‘t nooit! – kontenknieperi-j mossen wegwarken.
‘t Merk zol eers met twee l’s wodden geschreven – Bill – maor dat lek ‘t tevöl op de naam van ‘n veurmaolege Amerikaanse president en schuunsmascheerder. Veur i-j ’t wet, daag ze ow door veur ‘t gerech! An de naam Ruud hemmen ze ok nog gedach, den bekende Nedelandse kontekniepoloog uut de poletiek za’k maor zeggen. Door kon dat adege winkeldeerntjen mien wieters niks aover zeggen. Volges heur wedden kleur 110 en 120 ‘t meeste vekoch. ‘En dat allemaol now nog nao die kloteri-j met #Metoo,’ zuchten zi-j in ‘t Limburgs. Maor dat kon’k goed vestaon, want ik heb ‘n Limburgse ‘sjoendochter’. Van dit allejekes vremde artikel bunt zelfs twee varianten in umloop: as poeier en as foundation.
Café de Locomotief was jammer genog vandaag dich, maor ‘n endje wieter was ‘n breudjeszaak woorvan de eigenaar mien aevegoed zonder blikken of blozen aover dit regionale fenomeen wol veurlichten. Hi-j numen ‘n drukkeri-j woor ze mien effen later zelfs haeveg trots foto’s lieten zien woor ‘t artikel in full color opston. Toen ik ‘m vetellen dat volges mien ‘Bil’ in onze streek hatstikke ombekend is, was de drukker niks te beroerd um mien ‘n stel produkfoto’s met te geven. Van ‘t reklameblaedje hadden ze jammer genog gin exemplaren meer liggen, maor dat haopen ik den middag nog örges anders op de kop te tikken.
Van dat letste is niks meer gekommen, want naodat ik toch nog maor efkes bi-j Van Bommel en Van Dam naor binnen was gegaon – ik heb niet veur niks een museumjoorkaat – gong ik alweer met de trein richting Achterhoek. Museum Van Bommel en Van Dam was toevalleg vandaag weer los, naodat Venlo vanaf zaoterdag töt en met gisteren alleneg interesse had veur ‘n hele andere beschaving. Zo wed ‘t vandaag toch nog een betje ‘n cultureel dagjen.
Hieronder zie’j wat plaatjes van de genuumde cosmetica met den ampatten naam. Moch een van mien laezeressen of misschien wel laezers d’rum velaegen zitten, in Venlo volop vekriegboor en naor ik verwach in meer plaetskes onder de grote rivieren.
Messchien zut iemand d’r zelfs handel in um dit grei an de man of vrouw te brengen in de streek den ze bi-j ons ‘Biebelbelt’ nuumt. Door schienen ze ‘t hele joor deur de hobby te hemmen woorveur dizze bizundere koopwaar is uutgedach. “Eenmaol 110” heur ik iemand bi-j de kassa van de drogis in Lunteren al zachjes vraogen.
woensdag 7 februari 2018 *
* Vertaling van mijn blogje van 5 maart 2014 in ’t Achterhoeks