In mijn jeugd sprak ik, net als mijn klasgenoten op de lagere school ‘Hooghollands,’ maar eenmaal buiten het zicht van onze onderwijzers gingen we vanzelf over op Sillevolds plat. Tijdens de voor mij hierna volgende kostschooltijd was streekdialect begrijpelijkerwijs geheel uit den boze. Dat werd me al vanaf dag één ingepeperd.

Ook gedurende mijn onderwijsloopbaan was converseren in het Achterhoeks een zeldzaamheid. Af en toe plaagde ik mijn leerlingen die in 1b, 2b zaten met de opmerking: ‘Oja, dit is 1b (of 2b) met de ‘b’ van debiel.’ De terecht protesterend rakkers wees ik er vervolgens fijntjes op dat ik ‘b van de biel’ had gezegd, verwijzend naar het bekende houthakkersinstrument dat in het Achterhoeks immers met ‘biel’ wordt aangeduid. Verder kwam er zelden een ‘onvertogen,’ lees Achterhoeks, woord over mijn lippen. Nederlands is immers de voertaal in onderwijsland.

Al spreek je hem zelden, toch verleer je je ‘moerstaal’ nooit. Ooit heb ik me laten verleiden tot het schrijven van een opstel in het plat nadat ik een oproep daartoe had gelezen in een alweer plaatselijk advertentie-blaadje. Mijn inzending werd niet bekroond noch gepubliceerd, want de door mij gebezigde spelling was er een geheel uit eigen keuken. Pas veel later kwam ik erachter dat er officiële spellingsregels bestaan die zelfs in handboeken zijn vastgelegd. Dit leerde ik toen ik me als lid had aangemeld bij de bovengenoemde vereniging. Mijn buurjongen uit die kindertijd, die eveneens in het onderwijs werkzaam is geweest, leek het ook wel wat om ‘plat te leren schrieven’ en dus trokken de twee oud-Silvoldse oudjes gelijk op naar de bovenste verdieping van het DRU-hoofdgebouw, waar we welkom werden geheten door een aantal dames en heren die bijna zonder uitzondering zelfs nog van een wat ouder bouwjaar waren. De gedachte kwam bij me op dat wij wellicht ooit als laatsten het licht uit mogen doen. Achterhoeks is blijkbaar niet ‘hip.’

Beetje bij beetje krijg ik de spellingsregels, die haarfijn blijken te zijn vastgelegd in het WALD (woordenboek Achterhoeks Liemers Dialect) onder knie. Niet in het minst vanwege de aanwijzingen van onze nestor en secretaris die bovendien zelf over een meer dan uitstekende pen beschikt. We leggen onze schrijfsels aan hem voor en met het grootst mogelijke geduld verandert hij ‘schapen’ en ‘schäöp’ en ‘daarboven’ in door-baoven’ om het herstellen van kromme zinnen nog maar buiten beschouwing te laten.

Joop heeft inmiddels zelf een aantal dicht- en verhalenbundels geschreven die van een groot schrijverschap getuigen. De afgelopen maanden heb ik me beziggehouden met het vormgeven voor druk van zijn vierde bundel. Deze draagt de titel waarmee deze blog wordt ingeleid: ‘Dich bi-j de kökkendeur.’ De uit het leven gegrepen gedichten en verhalen komen inderdaad niet van ver, maar geven schitterende observaties weer op korte afstand van huis en tuin, dicht bij de keukendeur dus.

Wanneer je nu beseft dat poëzie naast danskunst altijd de kleinst mogelijke bijrol in mijn leven spelen en hebben gespeeld, mag het bijzonder heten dat ik het werk van onze verenigingssecretaris vrijwel ‘verslonden’ heb. Alle eerder verschenen bundels van zijn hand kreeg ik binnen korte tijd, hetzij analoog dan wel digitaal onder ogen en ik raakte eraan verslingerd. De prikkelende humor, maar ook plastische omschrijvingen van een nog niet zo lang geleden verleden lieten mij mijn jeugdjaren gewoon deels herbeleven. Joop schrijft zeer overtuigend en raakt soms zo diep dat je even moet slikken.

Of ze nu in versvorm of in proza geschreven zijn, iemand die ons taaltje spreekt of tenminste kan verstaan dan wel lezen, zal aan deze vertellingen ‘ommundig’ veel plezier beleven.

Het mogen vormgeven van dit schitterende werk was een hele eer en behoort tot mijn persoonlijke toppers van het afgelopen jaar.

Hopelijk is je nieuwsgierigheid een beetje gewekt of ben je op z’n minst benieuwd naar de literaire uitingen van onze ras-Achterhoekse dichter/schrijver. In dat geval kun je een preview van zijn nieuwste bundel bekijken door op het plaatje rechts te klikken.

Aardig om te vermelden is nog dat de opbrengst van het werk volledig ten goede komt aan een maatschappelijk doel.

Het boekje op A5 formaat bevat 160 pagina’s en de omslag is de full-color weergave van een schilderij van mijn vaders hand uit 1939. Afgebeeld is de Dorpsstraat te Etten, woonplaats van de schrijver.

Het betreft hier een uiterst kleine oplage van 400 stuks, waardoor je met recht kunt spreken van een collector’s item. De dichtbundel is verkrijgbaar bij de VVV van Terborg, Etten en Varsseveld, In Silvolde bij het Creatieplein aan de markt, bij galerie Gal in Etten,

Blumer electra in Gendringen en in mijn woonplaats Gaanderen bij warenhuis Koenders.

De prijs ervan bedraagt slechts € 10,- !!!