Mien moeder heitten  Harbers en ‘t is mooi dat de naam nog besteet in Sillevold, precies op de plek waor zi-j vrogger wonen.

Hotel Harbers, foto stiekem genommen baoven vanuut de Sillevoldse kerktoren.

Een hötjen geleien was ik toevallig in de buurt van mien oldershuus, dat wil zeggen vlakbi-j de plek woor dat vrogger gestaon het. Toen ik in de tuin kek van de buurman woor wi-j vrogger spölden, zag ik dat den olden proemenboom der al lang niet meer ston. Ik blef nog effen kieken, want de herinnerings van vrogger kwammen van eiges weer naor baoven, nao zo’n zestig joor, mo’j wetten.

Wi-j kwammen thuus niks te köt en as wi-j fruit hemmen wollen, hoefden wi-j dat maor te vraogen. Jao, appels en sinesappels en zo, want dat ampatte grei as grapefruit, kiwi enzo gaf ‘t toen natuurlek nog helemaol niet. Maor i-j begriep ‘t al: pruumkes uut de boom van de buurman smieken völ lekkerder, veural a-j ze stiekem plukken. En dat deien wi-j as de pruumkes riep wazzen maor al te graag.

Now hadden wi-j in Sillevold twee buurmannen die allebei un betjen op un biezundere manier praotten. Toon van de Kleavert praotten eengaal van ‘lao’w maor zeggen, za’k maor zeggen’ en dat zei e heeltied tussendeur at e ow wat vetellen wol. As klein keerltje ha’k dat allemaol nog niet zo in de gaten en dat den anderen buurman (den van die proemenboom) heeltied ‘zeg siewoor’ zei at e an’t praoten was, merken ik eers ok nog niet. Maor ik wet nog wel dat e mien ‘s wat gaf toen wi-j buten an’t spöllen wazzen. Boer Meijer was an’t harken en toen zei e opens: ‘siewaor, hol ow voes maor op en dan krie’j wat van mien, zeg siewaor’. En wat dei dén valderabbes: hi-j drukken mien ‘n stuksken proemtabak in de voes woor e heeltied op had zitten kewwen. Gatverredamme, zo’n viezen klats proemtabak met brune spi-j.

Vrogger ging ‘t der allemaol nog niet zo zuut an toe as tegesworeg en a’j manges niet oppassen ha’j al gauw ‘n klats veur de kop hangen. A’j nog efkes deurlaes wet i-j meteen hoe ik der ooit een geklaef krei en ik kan ow now vas verraojen da’k der niet slechter van gewodden bun. Eers ‘s efkes aover Toon van de Klaevert den mien ok nog ‘n betjen het leren autori-jen in zien Volkswagenbusken, maor dat was völ later.

Toen ik un blaag van ‘n joor of zeuven was, zo’n bokse-menneken, gongen wi-j met de foekepot langs de huzen en a’j dan ‘n betjen geluk had, kree’j ‘n stukske Kwatta of ‘n paar snuupkes en door deien wi-j ‘t graag veur. Den foekepot stellen niet völ veur. Eigenluk was ‘t gewoon ‘n glazen pötjen met ‘n stöksken derin en ‘n klein betjen water. Geluud kwam d’r dus niet uut, want der zat ga gin varkesblaos op. Maor dat mieken niet uut, a’j maor schik had. Ik had bi-j de grote labessen afgekekken hoe at dat allemaol gong en mien eerste bezuuk op vastenaovend was bi-j Toon van de Klaevert.

Now mo’j wetten dat de grote gannevers mien opgestäök hadden da’k mos beginnen met ‘lao’w maor zeggen, za’k maor zeggen’ en en dan: ‘foekepotteri-j, foekepotteri-j geef mien ‘n cent en dan gao’k veurbi-j.’ Ik ken ‘t liedjen now nog helemaol uut de kop. Zo van: ‘k Heb gin geld um brood te kopen, deurum mo’k met de foekepot lopen. Vrouw geef mien dit, vrouw geef mien dat, vrouw geef mien ‘n stuk van de kalverestat.’ Volgens mien vrouw mot dat zun ‘varkesstat,’ maor die kump van Gaanderen en die wazzen tevreien met minder. Afijn, toen ik op ‘t raam geklop had, want ‘n bel was ‘n ongewone luxe in die tied, dei Toon eiges de deur los en ik begon: ‘Lao’w maor zeggen, za’k maor zeggen, foekepotte’... en toen kreeg ik mien d’r toch een gekleaf! Bleren as bas natuurluk. Ik begrep der niks van en die lange läönesen die ‘n stuksken wieter stonnen te lachen, leien mien natuurlek ok niet uut wa’k now weer verkeerd gedaon had.

‘n Paar joor later he’k ‘t nog ‘s geprobeerd met ‘n trekharmonica, maor ech ‘n uutvoerend artiest bun’k pas gewodden toen’k nog later met mien örgel op brulften enzo muziek miek. Met Toon bun’k trouwes wiejers altied goeie mäötjes gewes.

Maor dan now eerst efkes aover dén proemenboom: echt lekker konnen die proemen eigenlek ganiet gewes zun, want der zat altied zo’n gaelig-bruun grei an en dat mos i-j der eers altied afbieten en uutspi-jen. Maor a’j eenmaol in ‘t beumken geklommen was, ko’j der wel makkelek bi-j en dan miek i-j de tessen ok gauw vol. Dan mos i-j wel weer alderjekes gauw maken da’j weg kwammen veur boer Meijer ow zag, want dan ko’j net zo völ smeer kriegen a’j hemmen wol. Dén enen keer woor ik ‘t now aover heb, ging ‘t bi-jnao mis. Ik zat net in ‘t beumken toen ik heurde vluken: ‘Kom hier verekkeling, siewoor, dan za’k ow maot zesenveertig in de kont schuppen.’ ‘k Wet ganiet meer hoe gauw a’k weg gekommen bun, maor dat vluken van den boer vegaet ik niet gauw. Gelukkig dat e mien niet te pakken kreeg, want dan ha’k ‘n dufteg pötjen op de latten gehad.

En dan ha’j nog Herman de köttelenkrabber, de straotvaeger zogezegd. Den miek, geleuf ik, heel Sillevold schoon met zo’n ronde straotbessem. Dat was natuurlek neudeg umda’j vrogger nog peerden had en die dretten gewoon op straot. He’j kniens, he’j köttels, nietwoor? Johan Cruijf zei dat altied zo: ‘Elk voordeel heb z’n nadeel.’ De Italianen zeggen: ‘Se vuoi trovare l’arcobaleno, devi sopportare la pioggia.’ en dat betekent: a’j de raegenboog wil vinden, mo’j tegende raegen kunnen. Herman zag i-j eengaal met ‘n stötkar en zien bessem en hi-j had altied goeie zin. Maor Herman het mien ok ‘s ‘n keer dufteg veur de gek gehollen. ‘k Was toen ok nog ‘n klein keerltjen en mos van mien moeder eier bi-j ‘m halen. Toen ik met mien kleine beentjes helemaol naor de Lichtenbergseweg gelopen was, wol e wetten of ik hane- of tuteneier hemmen wol. Ik mos helemaol weer naor huus lopen um dat an mien moeder te vraogen.

Now kan’k der wel um lachen, maor ‘t het nog een heel hötjen geduurd veur ik wis hoe dat now zat met die hanen en die tuten. Jao, dat veurlichten ging bi-j ons ‘n betjen moeilek en wa’k wetten mos, wier eigelek meer op straot angereik.

Wat now kump, is eigelek niet veur de oren van kleine blagen, maor door trokken ze zich vrogger weinig van an. Zo aeven ha’k ‘t aover ‘n stötkar, maor der was nog iemand den met zo’n ding deur ‘t dörp liep. ‘n Völ groteren en dan mo’j wetten dat e ‘m eiges trok, dus niet met ‘n peerd. Wi-j numen um ‘Gert, woor zit de maon’ en ik wet ganiet niet meer hoe hi-j echt heiten. ‘t Was un aardige kearl, wel ‘n groten ombat den

‘n betjen veuraover liep en of e helemaol goed wies was wet ik ok niet, maor wi-j bleven altied un betjen bi-j ‘m uut de buurt. Gert heuren i-j al van wiet ankommen, want bi-j ons in de straot laggen allemaol kinderköpkes en zo’n kar rammelen ok aldebastend. A’j mien now vraog wat e met den kar dei, of woor hi-j naor toe gong, kan’k ‘t ow ga niet vetellen, maor Gert liep meerdere keren per waek bi-j ons langes en as wi-j dan met ‘n paar jonges bi-j mekaar wazzen riep der altied een: ‘Gert woor zit de maon?’ Dan kek Gert ‘n betjen knieperig um zich hen of’e gin grote mensen zag, zien heufd ging un betjen umlaeg en dan zei’e: ‘tussen de benen.’ Jao dat was niet netjes, maor wi-j lokten ‘t natuurlek ok gewoon eiges uut.

Stiene was ‘n old wiefken uut de Schoolstraot. Ok van heur wet ik niet meer zeker hoe ze van achteren heitten, ik geleuf Breukelaar, maor biet ow der niet in vas. Ok zi-j had de goedwies ‘n betjen kapot, want i-j mossen ‘t niet waogen um bi-j Stiene aover de stoep te lopen. Dan wier ze hellig en kwam ze naor buten. Dan mos i-j maken da’j wegkwam. Mo’j ow toch ‘s efkes veurstellen: wi-j moggen niet aover heur stuupken lopen, gewoon ‘n stoep an de straot, da kö’j ow toch ganiet veurstellen? Een keer he’k ‘t wel gewaogd, maor toen was mien vader der bi-j. Wi-j wazzen naor Boekelt gewes, met de bus en de bushalte was door vlakbi-j, an de Berkenlaan, zo heit dat tegesworeg. Vrogger heitten dat de Olde Dinxpeloseweg. Stiene kwam wel naor buten en kek, maor ze zei niks en ik vulen mien wel ‘n echten held. Achteraf ‘n betjen op sök.

Gek dat dat allemaol weer naor baoven kump a’k in de buurt van dat olde stuksken Sillevold loop. ‘t Is now wel ‘n betjen vremd, want door staon niet zo völ huzen meer van uut mien tied. Zo as ‘t olde Patronaatsgebouw en ‘t huus van Wunderink en woor dominee Van de Ster wonen, allemaol weg. Maor wat der nog wel steet, is den grote kerktoren woor ik wel ‘s stiekem in klom um van baoven deur de luukskes naor benee foto’s van Sillevold maken. Ik snap nog niet da’k dat allemaol waogen en ok niet dat Toon Bieleveldt, de köster, mien nooit bi-j de klaremieten gegreppen het, want dat in de toren klimmen, he’k toch wel duk gedaon. Eersdaags mo’k toch ‘s zuken of ik örges nog meer van zukke illegale foto’s heb liggen.

Niet dat ‘t allemaol zo netjes was wat wi-j deien. In Sillevold wonen ok un old vröwken dat wi-j Berta Hundjen numen.

‘t Was ok ‘n betjen ‘n ampat wiefken en at die deur de straot fietsen, begonnen wi-j te blökken, wi-j deien un hundjen nao en dan schrok ‘t menske ommundig. En wi-j der tussenuut natuurlek, helden da’w wazzen. Jao die heiten echt Berta Hundjen, teminste volges ons.

A’j now deur onze olde straot loop, kö’j nörges an zien wat zich hier allemaol vrogger het afgespöld en now wet ik zelf allenig nog maor ‘n betjen van zo’n vieftig-zestig jaor geleien. De kinderköpkes ligt der al lang niet meer en ok wieters in heel Sillevold gif ‘t geleuf ik alleneg nog teerwaegen en gewone klinkes. Die kinderköpkes hemmen ‘n heleboel gezien, van onderen dan.

Ik vraog nog mien wel ‘s af hoe ‘t gong in de tied van mien opa en oma en toen mien vader en moeder en mien ooms en tantes nog jong wazzen. Best wel jammer dat zi-j zo weinig van die olde vehalen veteld hemmen, want geleuf maor dat ‘t der vrogger nog völ haeveger an toe het gegaon. ‘k Wet allenig dat mien ome Frans ‘s een keertje van mien opa, dén zelf caféholder was, ‘n flink pötjen op de latten het gekregen umdat e bi-j Bongers de concurrent ‘n biljat-keuj gewonnen had. Met biljatten natuurlek. Toen was ‘t nog gewoon ‘n jong keerltje en dat he’k duk motten heuren.

Jan van Beernd en Mieneken